Loslaten ‘as in’ ‘ik kan dat niet loslaten’ of ‘je moet dat loslaten’, dat bestaat niet.
Het bestaat wel.
Maar enkel als metafoor.
Metaforen zijn niet echt.
Metaforen zijn wel echt maar enkel als ‘alsof’.
‘Ik zit in de put’ = ‘Het is alsof ik in een put zit’
‘Ik kan dat niet loslaten’ = ‘Het is alsof ik iets vasthoud en dat is hinderlijk. Ik wil het loslaten maar ik kan het niet’
ALSOF
Met ‘loslaten’ wordt vaak vergeten dat het niet écht is. We denken dan dat we herinneringen of gevoelens écht zouden moeten kunnen loslaten. (Dat klopt niet want om iets los te kunnen laten moet je het eerst vasthouden en er komen geen handen te pas bij herinneringen of gevoelens)
Bovendien:
‘Loslaten’ is (al te vaak) een slechte metafoor, die je een doodlopende straat instuurt.
Laten we een voorbeeld nemen: nare herinneringen.
Scenario 1: heden lijkt op verleden
Pijnlijke herinneringen worden wakker want iets doet je denken aan vroeger: je wordt gepest door collega’s en dat katapulteert je naar de tijd dat je gepest werd op school.
Met ‘loslaten’ geraak je nu nergens. Die metafoor sluit je op in een spiegelpaleis: ‘wat is er mis met mij, dat ik dit niet kan loslaten?’
Je hebt een andere metafoor nodig:
Het is alsof ik in een kei-onveilige buurt woon in Colombia waar mensen zomaar worden neergeschoten en neergestoken en de politie doet niks.
Wat vind je van deze metafoor? Hij brengt de context in beeld.
Dan kan je tenminste denken: ‘Wat een fucked-up situatie is me dat!’ of ‘Hoe geraak ik uit dit pleuris-werk?’ of ‘Ik heb normale gevoelens tegenover een abnormale situatie!’
Scenario 2: heden is het omgekeerde van verleden
Herinneringen aan fucked-up ouders die jou gefolterd hebben. De herinneringen komen niet op omdat je nu gefolterd wordt. Net niet. Nu heb je zelf kindjes en je gaat er net zorgzaam en liefdevol mee om. Jouw geest gaat nu denken aan het contrast: het hele reservoir van ervaringen van het omgekeerde van liefdevolheid!
Zo zit ons kopke in elkaar: Licht kan je doen denken aan donker, mooi aan lelijk, warm aan koud. Liefdevolheid kan je bij wreedheid brengen. Elk concept is intiem verbonden met het omgekeerde.
Wat schiet je hier op met ‘waarom kan ik het verleden niet loslaten’? Dat is een wrede metafoor want hij culpabiliseert het slachtoffer: die voelt zich tekortschieten.
Laten we een andere metafoor proberen: Als je een groot reservoir hebt aan onprettige herinneringen,
dan is het alsof je in Schotland woont: Schotland is prachtig maar regen en mist en kilte komen er vaak voor. Nu zon. Nu wolken. Nu regen. Nu zon. Nu mist. Nu helder…
Deze metafoor roept de visie op: je kan een goed leven hebben/opbouwen en toch regelmatig pijnlijke herinneringen beleven.
Dit beschermt je tegen gevoelens van falen.
De metafoor wijst je in de richting van:
- Wat doe ik best wanneer het hard gaat regenen? Wat voor regenkledij draag ik best bij me? (= hoe kan ik mezelf beschermen wanneer nare herinneringen/gevoelens de kop opsteken?)
- Hoe geniet ik van het mooie weer en ben ik paraat voor mist en kou?
Conclusies
- ‘Loslaten’ … Laten we die metafoor maar loslaten. Zeker als het gaat over omgaan met gevoelens of het verleden of herinneringen.
- Als je metaforen zoekt vanuit een therapeutische intentie: hou rekening met de richting die je jezelf en anderen ermee uitstuurt. En met de visie die erdoor geëvoceerd wordt.
Vriendelijke groeten,
Johan Van de Putte
PS Hoeveel metaforen zitten in dit artikel?
Nieuwsbrief
Een mailtje na een nieuw artikel?