[Dit stuk is een vervolg op ‘Hoe weet je of je een bekwame hulpverlener aan het zijn bent?‘]

Bekwaamheid in ons vak …

Wij kunnen goede zorg aan het geven zijn én ons daarbij stuntelig en onzeker voelen.
Goede zorg én we voelen ons tekortschieten.

Het omgekeerde bestaat ook.

Ge-mismatchte bekwaamheid

In de presentietheorie circuleert het begrip ‘mismatch’.
Dat is het omgekeerde van het presentie-ideaal van ‘aansluiten-en-afstemmen’.

Om een ‘mismatch’ in de zorg te ‘scoren’, zijn 2 dingen nodig:

• je geeft zorg die – op zich – professioneel in orde is
• maar ze sluit niet aan bij de nood, de vraag, het verlangen, de leefwereld van de zorgontvanger.

Professioneel in orde.
(Bekwaam)
Maar: ze mist haar doel.
(Dus niet bekwaam)

Bij voorbeeld.
Een oudere Indische man vraagt hulp bij het boodschappen doen.
(Hij wil verder zijn – Indische – maaltijden kunnen bereiden.)
Zorg => hij krijgt bereide (niet-Indische) maaltijden.

(Dit voorbeeld haal ik uit het Praktijkboek Presentie.)

Professioneel worden de correcte dingen gedaan opdat hij elke dag een bereide maaltijd krijgt.
(Bekwaam)
Maar de zorg is een slechte match met zijn behoefte, verlangen, geschiedenis, cultuur, …
(Niet-bekwaam)
Ge-mismatchte bekwaamheid.

In ons vak kan je een gevoel van bekwaamheid ontlenen aan het feit dat je iets doet volgens een professionele standaard voor hoe je dat ‘iets’ doet.
Je bent excellent aan het zijn in iets dat door jouw (ingebeelde) collega’s (h)erkend zou kunnen worden als ‘professioneel van goede kwaliteit’.
Het is van ‘goede kwaliteit’ volgens de standaard die jullie in je opleiding hebben meegekregen.

Maar – los hiervan – is dé vraag, als het om goede zorg gaat:

Hoe is de match met de nood, het verlangen, de worsteling, de leefwereld van de cliënt?

Die kan goed zijn.
(Dan is het goede zorg.)
Die kan slecht zijn.
(Dan is het geen goede zorg.)

Een bekwaam gevoel is geen aanwijzing voor goede zorg.

(Voorlopige) conclusies:

• We kunnen bekwame zorg geven en ons niet bekwaam voelen.
• We kunnen ons bekwaam voelen zonder bekwame zorg te geven.

[Wordt vervolgd] 

Vriendelijke groeten,
Johan Van de Putte

PS In het volgend artikel werken we uit waarom de ervaringen van tekort te schieten en van onzekerheid een niet-toevallig onderdeel kunnen zijn van een proces dat tot goede zorg leidt.

PS Dit artikel is oorspronkelijk geschreven voor presentie.vlaanderen.