Spiekbriefje: complimenten als bevestiging in helpende gesprekken

Er is iets vluchtig aan gesprekken.

Ook in helpende gesprekken.

Ook bij belangrijke gesprekken.

Vraag maar eens een week na een gesprek wat je gesprekspartner zich er van herinnert.

Wat zijn manieren om belangrijke initiatieven of aspecten van je gesprekspartner extra te bevestigen? Hier zet ik er alvast enkele op een rijtje:

• Je kan een compliment geven voor iets waar je waardering voor ervaart.
• Je kan uitdrukken wat jou treft en waarom.
• Je kan je gesprekspartner vragen wat hij zelf vindt van een initiatief en waarom hij dat vindt.
• Je kan extra zorgvuldig worden bij het teruggeven van de woorden die je gesprekspartner gebruikt.
• Je kan rond woorden/ideeën/initiatieven/ervaringen van je gesprekspartner een document creëren.
• Je kan terugkomen op iets dat je gesprekspartner vroeger gezegd heeft.

 

In dit artikel geef ik enkele tips over het geven van complimenten in helpende gesprekken.
Je hoort je gesprekspartner iets uitdrukken waar je enthousiast van wordt. Dat je ontroert. Dat waardering oproept.
Plots springt een vaardigheid je in het oog. Een kwaliteit. Je beseft dat ze een stap gezet heeft die niet vanzelfsprekend is. Je hoort plots de droom die je hij niet losgelaten heeft ondanks veel.

Geef je een compliment?

 

Complimenten => korte therapie?

Steve de Shazer en Insoo Kim Berg: pioniers van de oplossingsgerichte benadering.

 

Zij waren opzettelijk gul met complimenten: in de loop van hun gesprekken én nog eens extra in hun feedback op het einde van elk gesprek.Waarom?

Hun idee was:

Hoe meer complimenten => hoe sneller: ‘het gaat eigenlijk goed genoeg; ik denk dat ik geen therapie meer nodig heb.’

 

Weloverwogen

Zij gaven weloverwogen complimenten, bv over

• Inzet
• Inspanning
• Gebruik van bepaalde vaardigheid
• Nadenken over iets
• Gebruik van kennis/inzicht
• Vasthouden van een doel of hoop
• Het trotseren van een onzekerheid
• Iets willen
• Iets proberen
• Het luisteren naar een intuïtie of gevoel
• Het vasthouden aan iets dat men belangrijk vindt
• Een behaald resultaat
• Het hebben van een voornemen
• Het vasthouden van een voornemen
• Het beseffen van iets
• Het stellen van vragen over iets
• Het aangaan van een samenwerking
• Het opzoeken van iemand
• Het vragen van advies
• Het volgen van een advies wanneer men beoordeelt dat dit een goed advies zou kunnen zijn
• Het niet-volgen van een advies wanneer men het op een of andere manier niet vindt passen bij wat men belangrijk vindt
• Het durven doen van iets dat ongewoon is
• …

 

Insoo en Steve (ook levenspartners) hadden elk in hun stijl, ook bij het geven van complimenten.
Insoo: heel enthousiast en warm en all-over-the-place.
Steve: onderkoeld (‘good’) en soms – totaal onverwacht – de hand drukkend van zijn gesprekspartner.

Als je ze alle twee bezig gezien had, dan wist je:

ieder moet complimenten geven op zijn eigen manier.

 

Het verschil tussen rechtstreekse en onrechtstreekse complimenten

Nog iets dat ze ons geleerd hebben: het verschil tussen rechtstreekse en onrechtstreekse complimenten.

• Rechtstreekse complimenten: dit is het gewone in-your-face uitdrukken van waardering, zoals
  • Wat heb jij dat knap gedaan!
  • Ik vind het heel bijzonder dat jij …
  • Super!
  • Wow!

 

• Onrechtstreekse complimenten: je gesprekspartner ervaart jouw waardering maar zonder dat die zo uitdrukkelijk verwoord wordt. Je stelt bv een vraag als
  • Hoe wist jij dat jij dat moest doen?
  • Hoe wist jij dat dat een goed idee was?
  • Hoe/wanneer/van wie heb jij dat geleerd?
  • Van wie heb je (die kwaliteit)?
  • Zijn er nog mensen in uw familie die (die kwaliteit) hebben?
  • Hoe komt het dat jij zo’n goede relatie hebt met je (vriend(in), kinderen, collega, vader, …)?
  • Wat maakt dat X jou graag heeft?
  • Hoe ben je al die tijd trouw kunnen blijven aan jouw overtuiging?
  • Hoe komt het dat de hoop al die tijd heeft kunnen overleven? Hoe heb je contact kunnen houden met de hoop
  • Welke kwaliteiten moet je hebben om [X] te kunnen (bijv. om piano te spelen, hockey, lassen, moeder zijn,… )?
  • Hoe moeilijk was het om dat zo te doen?
    • als je gesprekspartner aangeeft dat het erg moeilijk was:
      • Hoe heb je dat dan gedaan gekregen van jezelf?
      • Hoe komt het dat het je toch gelukt is?
      • Welke kwaliteiten of vaardigheden heb je moeten gebruiken?
      • Waar heb je de moed/kracht/vertrouwen vandaan gehaald om …
    • als je gesprekspartner aangeeft dat het makkelijk ging:
      • Hoe kwam het dat het gemakkelijk was voor jou?

Wanneer nu een onrechtstreeks compliment geven, en wanneer een rechtstreeks?
Steve de Shazer en Insoo Kim Berg gaven de 2 soorten maar:

rechtstreekse complimenten komen soms onprettig aan.

Insoo vertelde een keer dat hun dochter, toen ze 16 jaar was, rechtstreekse complimenten afwees. Enkel onrechtstreekse complimenten liet ze toe.

Om eerlijk te zijn: zelf voel ik me vaak opgelaten bij een rechtstreeks compliment. En hoe vaak heb ik niet iemand horen zeggen: ‘als ik een compliment krijg, denk ik: wat zit hierachter? Wat wil die van mij?’
Dus besef:

onrechtstreekse complimenten zijn soms beter verteerbaar en roepen minder weerstand op

 

Als je compliment wordt afgewezen

En nu een raad van Luc Isebaert (van ergens in de jaren 90):

als je gesprekspartner jouw compliment afwijst (‘ach, dat is niet waar, het stelt niet veel voor, iedereen zou …), ga geen strijd aan.

Zeg bv: ‘Je moet het er niet mee eens zijn, da’s gewoon wat ik ervan vind.’ En ga gewoon verder met het gesprek.

Dat snijdt hout, niet? Als je de discussie wel zou aangaan, wat zou het resultaat zijn? Wat meestal het resultaat is van een discussie: de 2 partijen zijn nog meer overtuigd van hun eigen gelijk.

 

Toch-loos

Nog een laatste dingetje. Gegarandeerd niet wetenschappelijk. Als je een compliment geeft:

gebruik het woord ‘toch’ NIET

Bv Ik vind dat je dat toch goed gedaan hebt. Ik vind dat je toch een goeie moeder bent.
Zonder ‘toch’ klinkt het eens zo goed. En ‘toch’ doet me altijd denken aan iets negatief.

En jij: Hoe doe jij dat – complimenten geven?

Vriendelijke groeten,
Johan Van de Putte