Ik heb nog een keer 3 stukjes gesprek geselecteerd, van 3 psychotherapeuten die ik (sterk) waardeer, die in hun verschillen een warme, mooie klank in de klankkast van mijn leven en werk teweegbrengen.
Steve de Shazer en Candy
(Candy, een mama, is met haar kinderen gevlucht naar haar moeder voor het geweld door de vader van haar kinderen. Het volgende stukje is het begin van het tweede gesprek dat zij en Steve de Shazer hebben.)
Steve: Wat is er beter geworden sinds de laatste keer dat je hier was?
Candy: Wat is slechter.
Steve: Laten we beginnen met wat beter is.
Candy: Niets.
Steve: Weet je dat zeker?
Candy: Ik weet het zeker.
Steve: Hoe kan dat?
Candy: Het is gewoon zo. Niets is positief.
Steve: Vertel me eens, sinds je hier was vorige …
Candy: Dinsdag.
Steve: Dinsdag, oké. Hoe ging het dinsdag nadat je hier wegging?
Candy: Het ging goed.
Steve: Ja.
Candy: Gewoon OK.
Steve: Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?
Candy: Nou, ik heb een beetje meer gepraat dan ik normaal doe.
Steve: Mm hm.
Candy: Met mijn vrienden.
Steve: Mm hm.
Candy: En dat was het. … Ik heb gewoon een beetje meer gepraat.
Steve: Mm hm.
Candy: Dat is alles.
Steve: Mm hm. Mm hm. OK, en woensdag dan?
Candy: Woensdag, ah, eigenlijk ging het dan goed, woensdag, donderdag, vrijdag, tot zondag.
Steve: Mm hm.
Candy: Alles was oké, ik praatte en ik was gewoon op mezelf.
Steve: Mm hm.
Candy: Om te doen wat ik wil.
Steve: Mm hm.
Candy: En toen, maandag was, ik bedoel zondag.
Steve: OK. Dus zondag was, en maandag, heb je het maandag weer opgepakt?
Candy: Nee.
Steve: Vandaag?
Candy: Vandaag heb ik gehuild.
Steve: Mm hm.
Candy: De hele dag, af en aan, eigenlijk.
Steve: Mm hm. OK, maar dinsdag, woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag waren OK?
Candy: Mm hm.
Steve: Eh, in ieder geval OK?
Candy: Jah.
Steve: Mm hm. OK. Hoe heb je dat gedaan? Je zei dat je meer praatte, wat nog meer?
(Uit Steve de Shazer (1994). Words were originally magic. NY/London: Norton.)
Michael White en Paul
(Paul was een counselor die met heteroseksuele koppels werkte. Hij consulteerde Michael White omwille van gevoelens van angst en onzekerheid die hij soms ervaarde tegenover de mannelijke partners van de koppels.)
Michael: … Heb je een gevoel van wat het is waarop je reageert in deze mannen wanneer je deze bezorgdheid het meest voelt? Wat ervaar je op dat moment in je gesprekken met deze mannen? Heb je enige gedachten over wat het is waarvan je getuige bent, dat bijdraagt aan deze angst en bezorgdheid?
Paul: Gewoon kleine dingen eigenlijk. Niet veel. Het is eigenlijk heel onnozel. Soms denk ik dat het gewoon mijn verbeelding is.
Michael: Zoals?
Paul: Zoals een blik, … of een manier van zitten of, laat me eens kijken… bepaalde woorden of de toon van de stem, en… misschien een gebaar. Zoals ik al zei, kleine dingen eigenlijk. Een heleboel onnozele kleine dingen die de boel op gang brengen, die het kunnen triggeren. Weet je, het is alsof ik altijd op mijn hoede ben.
Michael: Op je hoede? Vertel me eens. Je sprak eerder over onopgeloste issues en je noemde je vader, dus ik doe een gok. Waar zouden expressies als deze je eerder in je leven voor gewaarschuwd hebben?
Paul: Nu… ja, dat is het. Dat er iets broeide in mijn vader, dat er een bui aankwam… Waarschijnlijk problemen, veel problemen. Van manipulatie ook … ja, hij was daar echt dol op. Ja, er zouden dingen zijn die me voor gevaar zouden hebben gewaarschuwd.
Verder in het gesprek komt het thema van gevoeligheid voor signalen terug.
Michael: Voortbordurend op deze gevoeligheid voor signalen die jij en je moeder elkaar hielpen ontwikkelen. Zou je zeggen dat dit een soort vaardigheid was?
Paul: Daar heb ik nooit zo over nagedacht. Tot nu toe heb ik het gewoon gezien als een handicap.
Michael: Wat zou je nu zeggen?
Paul: Ja. Nu zou ik dat zeker zeggen.
Michael: Wat zou je zeggen? Dat het een vaardigheid is?
Paul: Ja. Al heb ik er nog niet eerder zo over nagedacht. Hey!
Michael: Wat?
Paul: Ik vind het heel fijn om er zo over na te denken.
Michael: Zou ik iets met je mogen checken? Ik begrijp, uit alles wat je hebt gezegd, dat de onzekerheden, angsten en onopgeloste issues waar je het over hebt, nu ja, dat ze deel uitmaken van een bundel van dingen:
- Dat deze dingen getuigen van een gevoeligheid voor bepaalde signalen van gevaar en potentiële schade – van vaardigheden in het lezen van deze signalen.
- Dat ze getuigen van voorkennis over de effecten van intimidatie, gebrek aan respect en misbruik.
- Dat ze getuigen van waardering voor en geloof in andere manieren van in het leven staan, van het soort dat weerspiegeld werd in je band met je moeder.
- En dat ze verwijzen naar een doel dat in de geschiedenis van je leven aanwezig is geweest, namelijk ertoe bijdragen dat iedereen een eerlijke kans krijgt, een doel dat je samen met je moeder nastreeft. Ik wilde dit inzicht met je bespreken.
Paul: Dat is geweldig! Ik kan me daar allemaal in vinden, en het voelt zo goed [opnieuw grijnzend]. […]
(uit Michael White (2004). Narrative practice and exotic lives: Resurrecting diversity in everyday life. Adelaide: Dulwich Centre Publications.)
Johnella Bird, Bob & Lisa
Lisa: Ik heb het gevoel dat we uit elkaar aan het drijven zijn, ik wil gewoon dat we prioriteit geven aan tijd samen.
Bob: Dat is de eerste keer dat ik hoor dat je wilt scheiden.
Lisa: Dat heb ik niet gezegd …
Bob: Wel, zo klonk het voor mij.
Johnella: Kunnen we even vertragen? Lisa, wil je scheiden of wil je een manier vinden om tijd samen door te brengen?
Lisa: Ik wil dat we weer van elkaar kunnen genieten.
Bob: Dus niet …
Johnella: Bob, als je het niet erg vindt, wil ik even iets checken bij Lisa, oké?
Bob: Ja, zeker.
Johnella: Lisa, ben je geïnteresseerd in het vinden van manieren om van elkaar te genieten in deze relatie?
Lisa: Dat is wat ik wil, ik hou van Bob.
Johnella: Wanneer is het plezier in deze relatie veranderd?
Lisa: Ik denk dat je het met me eens bent, Bob, dat de dingen echt veranderd zijn na de kinderen en het laatste jaar was vooral stresserend door de zakelijke dingen.
Bob: Dat is normaal, dingen veranderen en mensen passen zich aan.
Lisa: Dat weet ik, we hebben ons aangepast, maar we hebben bijna nooit tijd voor ons tweetjes.
Johnella: Bob, je lijkt het met Lisa eens te zijn dat de dingen veranderden na de kinderen en vooral het laatste jaar was stressvol rond de zakelijke dingen. Wat voor aanpassingen hebben jullie gedaan om met deze veranderingen om te gaan?
Bob: Ik weet het niet, gewoon doorgaan, doen wat gedaan moet worden.
Johnella: Tijdens dit proces van gewoon doorgaan, hoe hebben Lisa en jij voor jullie relatie gezorgd?
(Uit cursusmateriaal van een opleiding in 2023)
Johan Van de Putte
Opleiding in de lijn van Michael White
- Empowerment: Tweedaagse opleiding in enkele gesprekstechnieken uit de narratieve therapie (Gent, 30-31 januari 2025)
- Jaaropleiding Narratieve Therapie (2025-2026, Gent)
Opleiding in de lijn van Johnella Bird
- De relationeel-narratief-dialogische benadering van Johnella Bird: dag 1 (Gent, 6 februari 2025)
- De relationeel-narratief-dialogische benadering van Johnella Bird: dag 2 (Gent, 7 februari 2025)
Nieuwsbrief
Een mailtje na een nieuw artikel?
