Je cliënt neemt een sprankelend initiatief. Of initiatiefje.
Hoe kan je als therapeut bijdragen tot een waardering ervan door de cliënt zelf?
Hoe doe je dat?
3 keer
Peter voelt zich al een tijd slecht in zijn vel.
Hij heeft het er vaak over.
Verrassing.
Sinds het vorige gesprek is hij gestart met start-to-run.
3 keer gerend.
Hij is ook begonnen met het opruimen van de zolderkamer.
Eindelijk.
Meer dan een jaar wou hij dat achter de rug hebben.
Hij kwam er niet toe.
Hij heeft zich in lange tijd niet meer zo goed gevoeld als de voorbije week.
We kunnen Peter prijzen.
Voor het rennen.
Voor de zolderkamer.
Da’s een optie.
Misschien vindt hij dat fijn.
Misschien niet.
Misschien werkt dat als een aanmoediging.
Misschien niet.
Er is een andere optie.
We plaatsen de persoon (cliënt) in een positie dat hij zelf kan waarderen.
Met dit duootje:
1. Wat vind je ervan?
2. Waarom?
Ik wil een vrouw en een gezinnetje
Therapeut: Peter, je bent dus 3 keer gaan rennen. Wat vind je daarvan?
Peter: Super, man. Toch?
Therapeut: Waarom? Waarom vind je het super dat je 3 keer bent gaan rennen?
Peter: Omdat … omdat het zo niet verder kon. Ik wil mijn leven oppakken, man.
Therapeut: Gaat het daar over? Jij bent tot de conclusie gekomen dat het kon zo niet verder kan? Dat je je leven wil oppakken? Kan je daar iets meer over vertellen, Peter? Over je leven oppakken? In welke richting?
Peter: Je weet dat ik een vrouw en een gezinnetje wil. Ik weet niet of dat er van gaat komen. Maar één ding weet ik wel: ik moet in beweging komen. Letterlijk en figuurlijk (lacht).
Therapeut: Ik snap het, Peter. Ik snap waarom je het super vindt. Dit is een stap in de richting van je leven oppakken. In de richting van een vrouw en gezinnetje. Het gaat over in beweging komen, letterlijk en figuurlijk. Ja?
Peter: That’s it.
Therapeut: Is dit een kleine of een grote stap voor jou?
Peter: Groot! Groot. Voor anderen misschien niet. Maar voor mij … big step, man.
Therapeut: En wat met die zolderkamer, Peter? Dat je daar mee gestart bent: Is er een link met de start-to-run? Of gaat dit over iets anders?
Peter: Euh… Ja ja, er is een link. Zeker. Ten eerste: ik ben er dinsdag mee begonnen vlak na mijn second run. Na mijn douchke. Ik dacht: ‘NU!’. Ik dacht: ‘DOEN!’ En man, het lukte. Jezus!
Therapeut: Na de tweede keer dat je bent gaan rennen? Na je douche?
Peter: Yep.
Therapeut: Is dat toeval of niet? Dat je met de zolder begonnen bent: is het toeval dat je er na je tweede ren-beurt mee begonnen bent, of niet?
Peter: Ik voelde me super-lekker. Ik kon de wereld aan. Zo’n lekker gevoel heb je d’er nadien van. En ik voelde: ‘go with the flow, man’. Nu doen. Er was ‘a window of opportunity’. Het stond verdomme wijd open!
Therapeut: Dus
* rennen
* de wereld aan kunnen
* window of opportunity
* beginnen met zolderkamer?
Zo?
Peter: Je bent mee, Johan (lacht).
Therapeut: Bedankt, Peter. Nog een vraag: Wat voor stap was het voor jou om die zolderkamer op te ruimen?
Peter: Hetzelfde als met het rennen: mijn leven oppakken. In beweging komen. De rommel in mijn leven opruimen. De rotzooi weg. Plaats voor iets anders.
Therapeut: Ik schrijf het even op, Peter. Wat hebben we hier:
* mijn leven oppakken,
* in beweging komen,
* de rommel in mijn leven opruimen,
* de rotzooi weg,
* plaats voor iets anders.
Klopt dit?
Peter: Dat is het. Ik wil naar een ander level, man.
Therapeut: Een ander level?
…
Wat gebeurt hier?
De therapeut geeft geen waardering.
Wat doet hij wel?
2 dingen.
Of 3.
Eén. Wat?
De therapeut vraagt hoe Peter zelf zijn initiatieven waardeert.
Wat vindt die er zelf van?
Wat vind je daarvan?
’Super’.
Twee. Waarom?
‘Super? Waarom?’
Dat vraagt de therapeut.
Waarom vindt Peter het super dat hij 3 keer is gaan rennen?
Wat vindt Peter zo belangrijk dat hij dit ’super’ vindt?
Welke waarde speelt hier?
Welke kostbare intentie?
Welke hoop?
Welke droom?
‘Ik wil mijn leven oppakken, man’.
Drie. Iets meer?
De therapeut nodigt uit om er meer over te vertellen.
‘Kan je daar iets meer over vertellen, Peter? Over je leven oppakken? In welke richting’?
Zo gaat Peter meer woorden geven aan de waarden die spelen.
Al sprekend wordt bij Peter een netwerk wakker rond datgene dat kostbaar is voor hem.
Dit is een levend netwerk van beelden, lichamelijke gewaarwordingen, ideeën, impulsen …
‘Je weet dat ik een vrouw en een gezinnetje wil…’
‘Maar één ding weet ik wel: ik moet in beweging moet komen. Letterlijk en figuurlijk (lacht)…’
‘De rommel in mijn leven opruimen…’
‘De rotzooi weg…’
’ Plaats voor iets anders…’
Geen abstracte ‘waarde.’
Een levend, wakker geheel.
En dit geeft ook een levende, wakkere waardering in en door Peter zelf.
Rol van de therapeut
De therapeut waardeert hier niet zelf.
Hij zegt niet ‘goed’ of ‘super.’
De therapeut beoordeelt de acties van Peter niet volgens van zijn eigen waarden of intenties of hoop voor Peter.
Zijn rol vat hij hier anders op.
Hij plaatst Peter in een positie dat hij zijn eigen waarden, hoop, intenties, verlangens, droom kan ervaren en uitdrukken.
Waarom?
Zo geef je een centrale plaats aan de waarden van de cliënt.
Niet die van de therapeut.
Zo gaat intrinsieke motivatie meer spelen.
Dit geeft een sterkere ervaring van bevrediging, trots, competentie en eigen regie.
Geen gedoe met complimenten die afgeweerd worden.
En.
Een regel:
Hoe meer je gesprekspartner kan praten over wat belangrijk is voor hem, hoe makkelijker het voor hem wordt om stappen te zetten die er bij passen.
Zonder dat er ‘interventies’ bij te pas moeten komen.
Ik weet niet wat Peter precies gaat doen.
Maar ik verwacht dat hij zichzelf en anderen gaat verrassen.
Met acties die passen bij wat kostbaar is voor hem.
Bij ‘in beweging komen’.
Bij ‘de rommel in mijn leven opruimen’.
Johan Van de Putte
PS Nog een update van de regel ‘hoe meer je gesprekspartner kan praten over wat belangrijk is voor hem, hoe makkelijker het voor hem wordt om stappen te zetten die er bij passen:’
Hoe meer en hoe rijker je gesprekspartner kan praten over wat belangrijk is voor hem, hoe makkelijker het voor hem wordt om stappen te zetten die er bij passen.
Daarover meer in een volgend artikel.
Nieuwsbrief
Een mailtje na een nieuw artikel?
